Sofrada Farklı Sütlere Yer Açın!
1. SOYA SÜTÜ
Bakliyatlar içinde yer alan soya fasulyesinin zengin içeriğinden faydalanmış olan soya sütü; fasulyenin ıslatılıp öğütülmesi ve süzülmesi sonrasında oluşmaktadır. Besin öğeleri içeriği bakımından A, D ,E vitaminleri ve riboflavinden zengin bir besin kaynağıdır. 1 bardak soya sütü yaklaşık 8-10g protein içermektedir. Soyada genistein ve daidzein başta olak üzere fitoostrojenler içermektedir. Östrojenin özellikle menapoz öncesi kadınlarda ateş basması gibi bazı belirtilerin azalmasında ve kalp damar sağlığı açısından iyi huylu kolesterolün artırılmasında katkısı vardır.Soya sütü laktoz içermemesi nedeni ile özellikle laktoz intoleransı olan kişilerde tercih edilebilecek iyi bir alternatiftir.Özellikle son yıllarda inek sütü proteini alerjisi gitgide artmaktadır. Soya sütü inek sütü protein alerjisi olanlarda tercih edilebilecek bir kaynaktır.Ayrıca vejeteryanlar da ( hayvansal ürün tüketmeyen ) inek sütünün yerini almıştır.Bazı çalışmalarda soya ürünleri tercih edenlerin daha iyi kilo kaybettikleri görülmüştür. Bu katkıyı soya izoflovanlarının insülin regülasyonu ve yağ metabolizması üzerindeki olumlu etkilerin neden olduğu gösterilmiştir. Bu nedenle zayıflamak isteyen kişilerin seçimleri arasında soya sütü yerini alabilir.**Çocuk beslenmesinde özellikle inek sütü protein alerjisi olan veya çocuğunu vegan beslemek isteyen ailelerde soya sütü tercih edilse de kalsiyum içeriği açısından inek sütüne kıyasla oldukça fakirdir. Ayrıca inek sütü D vitamini ve riboflavince daha zengindir.**Badem sütüne oranla yüksek protein içermesi nedeni ile vejetaryen sporcularda tercih edilebilecek bir süttür. Fakat formunu korumak isteyen atletlerde badem sütü tercih edip içerisine protein ilave edebilir. 2. BADEM SÜTÜ
Şeker içermeyen ve sadece 1 bardağında 26 kalori bulunan badem sütü özellikle kilo vermek isteyenlerin gözde besini olarak yerini almaya başlamıştır. Kalori açısından inek sütüne göre daha düşük olmasına rağmen inek sütü kadar protein içermemektedir.İçerdiği tekli doymamış yağ asitleri ve folat sayesinde seratonin seviyesini artırdığı ve depresyon gibi durumlarda anksiyete ve kaygıyı azaltabildiği görülmüştür. Yani stresli kişilerde badem sütü faydalı bir besindir.İnek sütü alerjisi durumunda ve laktoz intoleransı olanlarda tercih edilebilinecek alternatifler arasında yer alır.Badem sütü magnezyum, manganez, kalsiyum ve özellikle E vitamini kaynakları arasında bir besindir. Kemik gelişimine yardımcı, kalp hastalıklarında önleyici & tedavi edici ve bağışıklık güçlendirici mineral ve vitaminlerden zengin badem sütünün faydaları saymakla bitmez. Kolesterol içermemektedir.**Badem sütü soya sütüne oranla daha az kalori içermesine rağmen protein değeri daha fakirdir.** 65 yaş ve üzerinde azalan kemik yoğunluğu nedeni ile artan kalsiyum ihtiyacını dengelemek açısından ve yavaşlayan metabolizmaları nedeni ile daha düşük kalori içermesi nedeni ile tercih edilebilir.** Tad ve kıvam açısından çeşitli meyveler ve bitter çikolata kakao ilave edilerek smoothie hazırlanarak çocuklarda sağlıklı ara öğün alternatifleri açısından tercih edilebilir. 3. İNEK SÜTÜ
Sütün %87-90 ı sudan meydana gelmektedir. C vitamin ve demir dışında diğer birçok vitamin ve minerali içeriğinde barındırmaktadır. Ülkemizde üretimi yapılan sütün büyük bir oranını inek sütü almıştır.Keçi sütü başta olmak üzere tüm süt türevlerine oranla B12 ve folik asit içeriği oldukça yüksektir.Süte uygulanan bazı ısıl işlemler ( pastörizasyon, sterilizasyon ve UHT ) bu besinin biyoyararlılığını yani vücut için faydalı yanlarını azaltmakta olsa da uzun süre muhafaza edilmesi açısından önemlidir.İnek sütünde kazein proteini yüksek whey proteini daha az miktarda bulunmaktadır. Bu neden ile çocuk beslenmesinde alerjik olabilmesi nedenli 1 yaşına kadar önerilmemektedir. 4. KEÇİ SÜTÜ
Keçi sütü inek sütüne oranla özellikle yüksek kalsiyum içeriği ile bilinmektedir.100g anne sütünde 32mg, inek sütünde 119mg ve keçi sütünde 134 mg kalsiyum vardır.Yine anne sütüne en yakın süt olarak da ünlenen keçi sütü bu özelliğini içerdiği fosfor, magnezyum, A vitamini ve selenyumdan almaktadır. Bebek beslenmesinde anne sütü sonrasında ilk tercih olmalıdır. İçeriğindeki yüksek A vitamini düzeyi nedenle daha beyazdır.İçeriğindeki tekli ve çoklu doymamış yağ asitleri nedeni ile kalp sağlığı üzerinde yardımcı etkisi vardır. **Diğer sütlere nazaran sodyum, demir ve çinko içeriği daha azdır.Alerjik etki gösteren laktoglobulin keçi ve inek sütünde var olmasına rağmen keçi sütünde daha tolere edilebilir düzeydedir. Keçi sütünde laktoz oranı inek sütüne oranla azdır ve laktoz intoleransı durumunda keçi sütü bir alternatiftir.Keçi sütü inek sütüne oranla A vitamini, potasyum, selenyum ve niasin içermektedir bu nedenle bağışıklık sistemine katkısı yüksektir ve antiinflamatuar özellik göstermektedir.İnek sütü proteini alerjisi olanlarda özellikle de bebeklerde; yüksek kalsiyum içeriği açısından soya ve badem sütüne kıyasla ilk tercih keçi sütü olmalıdır. ** Fakat keçi sütü diğer sütlere nazaran bilinenin aksine daha temel yağ asitleri içermesi nedeni ile daha yağlı ve kalorili bir süttür. 1 bardak keçi sütü 140 kalori civarlarındayken inek sütü 114-120 kaloriler arasındadır.Fakat keçi sütü yüksek CLA ( konjuge linoleik asit) içermesi nedeni ile vücutta depolanan yağ miktarının azalmasında yardımcıdır ve kilo verme ve verilen kilonun korunma sürecinde olumlu vardır.